دانایی محوری

 دانایی مهمترین مولفه متشکله شهروندی و گام اول مشارکت فعال و مسئولیت پذیری است. شهروند، کنجکاو و در جستجوی دانایی است. در دانایی محوری، داشتن آگاهی در زمینه موضوعات تاریخی، اجتماعی و فرهنگی در سطح محلی، ملی و بین المللی پیش نیازی اساسی به شمار می رود.

وطن دوستی

 یکی از مسائل عینی شهروندی، احساس تعلق اجتماعی به فرهنگ، آداب و رسوم کشور و... است، که تجلی عینی این احساس، این است که شهروند، مرز و بوم را خانه اصلی خود بداند که باعث وفاداری نسبت به کشور و اولویت منافع و مصالح جامعه در انجام فعالیت هاست.

قانون مداری

 قانون عامل زمینه ساز انسجام اجتماعی است. شهروند تلاش می‌کند تا قوانین را علیرغم مغایرت با نفع شخصی رعایت کند. در ابتدا التزام عملی به قانون را وظیفه خود می‌داند و هرگونه اعتراض به قانون را از مسیر گفتگو پیگیری می‌کند.

مسئولیت پذیری و مشارکت

شهروندی مفهومی است که با مسئولیت پذیری افراد جامعه همراه است. فرد در جامعه، آیینه دیگران است و هرگونه تسامح در انجام وظایف خود را در زیرساخت های جامعه موثر می داند. زیباترین احساس خوشایند شهروندی تلاش برای همکاری، تعاون و انجام مسئولیت خود است. ارسطو جامعه سیاسی را یک جامعه اخلاقی می داند که در آن شهروندان از طریق مشارکت پیشرفت می کنند. شهروندی مغایر با بی‌تفاوتی است؛ یک وظیفه و تعهد است که هم به نفع جمعی و هم به نفع شخصی توجه دارد. مشارکت تنها این نیست که فرد در نقش رای دادن ظاهر شود، بلکه در فرایند شهروندی باید نقش راهبردی داشته و اشاعه دهنده فرهنگ مسئولیت پذیری باشد.

انتقاد گری و انتقاد پذیری

 انتقاد گری و انتقاد پذیری، اصل اساسی تعاملات موثر میان شهروندان است. شهروندان ابتدا باید توانایی بررسی تحولات جامعه را داشته باشند و سپس تحلیل منطقی برای بهبود فرایندها ارائه دهند. انتقاد پذیری نیز به معنای توانایی تحلیل نظر دیگران، درک منطق و مفهوم و پذیرش و یا رد آن است.

شهروندی چندبعدی

 شهروندی چندبعدی لازمه فعالیت شهروندان در مواجهه با چالش های قرن بیست و یکم است. شهروندی چندبعدی مستلزم این است که شهروندان توانایی مواجهه با مشکلات به عنوان عضوی از جامعه جهانی؛ فعالیت مشارکتی با دیگران، عهده دار شدن مسئولیت برای نقش ها و وظایف اجتماعی، تفکر منتقدانه و منظم و مستمر، توانایی حل تعارض در یک بستر عاری از خشونت، اتخاذ شیوه زندگی پاسدار و حامی ویژگی‌های محیطی، مشارکت در زیست عمومی و به کارگیری تکنولوژی اطلاعات به عنوان یک مسئولیت مدنی را داشته باشند.